• صفحه نخست
• طراحی و ابزارهای مورد استفاده در آن

طراحی چیست؟
کلمه طراحی در لغت‌نامه به معنی «طرح افکنی» و «نقشه ریزی» آمده است. اما در معنای تخصصی، باز آفريدن تصاویر عینی یا تجسم بخشیدن به تصاویر ذهنی است. طراحی یعنی ایجاد تصویر خطی‌، که از ذهن شخص یا از هر پدیده‌ی واقعی مثل اشیا، طبیعت، انسان‌ها و… بر روی سطحی دو بعدی ایجاد می‌شود.
به عبارتی می‌توان گفت طرح افکنی در هنرهای تجسمی از اهمیت بسیاری برخوردار است و به دلیل داشتن نقش پایه‌ای در شاخه‌های مختلف تجسمی مورد توجه فراوانی قرار می‌‌گیرد.

طراحی خیلی از اوقات، پیش طرحی است برای پدید آوردن اثر هنری که به اصطلاح به آن اتود زدن می‌گویند، شاید بتوان گفت ابتدایی‌ترین فعالیت هر هنرمند است. در این مرحله، تغییر و تحولات بسیاری رخ می‌دهد تا یک طرح قابل قبول برای اثر اصلی ایجاد شود. این هنر، اصل اساسی همه هنرهای تجسمی بوده و خطوط و نشانه‌ها در آن اساس کار به شمار می‌روند.

طراحی و تکنیک های مورد استفاده در آن
طراحی به مثابه یک هنر مستقل برای هنرمند
اما طراحی در کنار اتود یا پیش طرح برای اثر، به عنوان هنری مستقل هم شناخته می‌شود و خیلی از طراحی‌ها در نمایشگاه‌ها‌ی مختلف عرضه می‌شوند تا حال و هوای هنرمند را نشان دهند. اهداف و عملکردها در ایجاد طرح افکنی متفاوت است و می‌توان آن را در دو دسته جای داد:

گروه اول: طرح‌های تمرینی، مطالعاتی، اتود، مشق، اسکیس یا پیش طرح است که برای آمادگی ذهن هنرمند ایجاد می‌شود که در این روش طراح به مطالعه‌ی اثر قبل از خلق نهایی آن می‌پردازد، زمانی که جرقه‌های اولیه در ذهن شکل می‌گیرد و به این صورت هنرمند شکل نهایی اثرش را بهتر در می‌یابد.

گروه دوم: طراحی‌هایی آزادانه هنرمند هستند که حس زیبایی‌شناختی دارند و به صورت اثر هنری مستقل برای بیان احساسات فردی خلق می‌شوند.
طراحی همچنین در دو حوزه‌ی drawing  و design  جای می‌گیرد. Drawing شامل برداشت‌های شخصی و آزاد هنرمند است و design  طراحی مرحله به مرحله با ترکیب عناصر مختلف است و بیشتر جنبه کاربردی دارد مثل طراحی لیاس و طراحی صنعتی.

طراحی از کجا شروع شد؟
شاید با خودتان بارها فکر کرده باشید که طراحی از کجا شروع شده و چگونه توانست دغدغه‌ها و نیازهای انسان را پوشش دهد؟ باید گفت قدیمی‌ترین نقش ریزی‌‌ها مربوط به زمانی‌ است که انسان‌ها درون غار زندگی می‌کردند و برای برقرای ارتباطات طرح‌هایی را بر دیوار غارها می‌کشیدند. نمونه‌هایی از آن را می‌توان در غار لاسکو و آلتامیرا در فرانسه دید.
برخی بر این باورند که این طرح‌ها جنبه‌ای جادویی داشته که برای جلوگیری از بلایای طبیعی و افزایش قدرت در طبیعت ایجاد شده و  با ابزاری ابتدایی مثل چوب سوخته کشیده می‌شدند.

خوب است که بدانید در دوره قبل از رنسانس تفاوت زیادی بین طراحی و نقاشی وجود نداشت، حتی در ایران هم هنرمندان ابتدا طرح‌های مدادی می‌کشیدند و سپس آن را رنگ می‌کردند. اما باید گفت طراحی مستقل در ایران با هنرمندانی مثل شیخ محمد آغاز شد و با رضا عباسی به اوج رسید و به عنوان مرحله مقدماتی کار هنری از سده شانزدهم در اروپا متداول شد.

طراحی و شناخت اصطلاحات آن
در طراحی چنانچه مرسوم است تُن‌ها، تاریک و روشنایی‌ها، با کم و زیاد شدن قشر و اثر وسیله و ابزار (مانند مداد یا ذغال یا آبمرکب و غیره) بر روی کاغذ یا هر زمینه دیگری که برای طراحی در نظر گرفته شده باشد، بوجود می‌آیند. در اینجا شما را با اصطلاحات طراحی به طور مختصر آشنا می‌کنیم پس همراه ما باشید.

پیشطرح یا اسکیس: نوعی طراحی اولیه سریع، مقدماتی و بدون ریزهکاری‌ است که شناخت و تصوری کلی از اثر می‌دهد. برای مثال، پیشطرح یک نقاشی منظره معمولا یادداشت‌های سریع و کوچکی ا‌ست که تاثیرات نور در یک صحنه‌ی خاص و همچنین ترکیب‌بندی کلی را نشان می‌دهد، دفتر اسکیس هم مانند یک آلبوم کوچک است که می‌تواند برای ثبت آنی از یک حالت خاص همیشه در دسترس باشد.

مشق یا اتود یا مطالعه: طرح یا نقاشی‌ای از یک جزء، به منظور مطالعه و استفاده از آن در یک ترکیب بندی بزرگ‌تر است و نباید آن را با اسکیس اشتباه گرفت.

طرح خط خطی: طراحی سریع از موضوعات مختلف است که در آن ابزار طراح از روی کاغذ برداشته نمی‌شود.

روش خودکار یا اتوماتیسم: یکی از شیوه‌های سورئالیست‌ها برای طراحی است که در آن چشم را می‌بندند و آزادانه و بدون هدایت آگاهانه به کار طرح افکنی می‌پردازد.

طراحی سایه روشن دار: به طرحی گفته می‌شود که معمولا به صورت تک رنگ و با استفاده از رنگ‌های خنثی، برای مشخص ساختن تیرگی‌ها و روشنایی‌های نقاشی قبل از مرحله رنگ‌گذاری اجرا می‌شود.

طراحی چیست
طراحی و ابزارهای مورد استفاده در آن
هنوز هم ساده‌ترین ابزار طراحی مداد کنته، زغال طراحی، قلم آهنی و مانند آنهاست که مورد استفاده هنرمندان قرار می‌گیرد، اما به‌طورکلی هر وسیله‌ای که به طراح کمک کند تا با آن پیشطرح کار خود را به‌وجود آورد و یا طرحی مستقل ایجاد کند، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

به عبارتی می‌توان گفت امروزه، اجرای طراحی، محدود به استفاده از ابزارهای سنتی (مداد، زغال و غیره) نیست، بلکه روش‌های متنوع ترکیب مواد، چسباندن وسایل، استفاده از مواد و ابزار تازه و غیرمتعارف نیز رواج یافته‌است. علاوه بر این، رایانه، دورنگار، ویدئو و انواع وسایل پیشرفته دیگر نیز امکانات تازه‌ای در این زمینه به وجود آورده‌اند. باا این همه، آموزش طراحی از مسیر همان ابزارهای سنتی عبور می‌کند و از این طریق است که طراح قادر به استفاده‌ی ماهرانه و خلاقانه از ابزارهای تازه می‌گردد.

مداد: این ابزار ساده‌ترین وسیله طراحی است. مداد وسیله‌ای ساده، ارزان، در دسترس و مناسب برای انواع شیوه‌های طراحی است. این ابزاری است که با نوک آن می‌توان خطوط متنوع و با پهنای آن خطوط ضخیم و سطوح تیره و روشن ایجاد کرد. طراح می‌تواند با انتخاب نوع مداد، در مورد کیفیت خطوطی که ایجاد می‌کند تصمیم بگیرد.

زغال: قدیمی‌ترین وسیله طراحی است. اگرچه انسان‌های نخستین برای طراحی دیوار غارها و صخره‌ها از چوب سوخته استفاده می‌کردند، پس از گذشت هزاران سال هنوز هم زغال وسیله‌ای مهم و مناسب برای استفاده طراحان و نقاشان است. زغال تُن سیاه مخملی خوش‌رنگی دارد که از تأثیر تیره‌ترین مدادهای گرافیتی پررنگ‌تر است. سیاهی زغال تا سفیدی کاغذ فاصله زیادی دارد و تُن‌های خاکستری متنوعی را می‌توان با آن ایجاد کرد.

قلم طراحی: انسان اولین ابزارهای استفاده از مرکب را در طبیعت کشف کرده و سپس به مرور زمان آن‌ها را کامل‌تر کرد. طرح افکنی با مرکب ابتدا به کمک قلم ‌نی که نوک آن مرکب را به راحتی ذخیره و روی کاغذ پیاده می‌کند، آغاز شد. تراش نوک قلم بر خطوطی که ایجاد می‌کند تأثیر می‌گذارد، اما اغلب قلم ‌نی خطوط نرم و کلفت ایجاد می‌کند. سپس نوک پر پرندگان که محفظه مناسبی برای ذخیره مرکب دارد و خطوط یکنواختی ایجاد می‌کند، برای طراحی و نوشتن مورد استفاده قرار گرفت. انسان برای تهیه ابزارهای پیشرفته از ویژگی این قلم‌های طبیعی استفاده کرد. امروزه طراحی و ساخت قلم‌های مختلف امکانات زیادی در اختیار طراحان گذاشته است که در مقالات بعدی وبلاگ پروانه به صورت جداگانه مختصر به آن خواهیم پرداخت.

کاغذ یا زمینه طراحی: اگرچه کاغذ، رایج‌ترین زمینه برای طراحی است، می‌توان از انواع سطوح تأثیرپذیر برای اجرای طرح استفاده کرد. دیوار غارها یا صخره‌های ناصاف اولین زمینه‌ها برای کار بودند که در بسیاری موارد دور از دسترس و ثابت بودند. الواح گلی، پوست حیوانات، چوب، پارچه و کاغذ دست‌ساز در طول زمان برای طراحی و نوشتن مورد استفاده انسان قرار گرفت.
اگرچه این زمینه‌ها سطوح مناسبی بودند و به راحتی جابه‌جا می‌شدند، اما نگهداری آنها در طول زمان چندان آسان نبود. امروزه برای طراحی، بیشتر از کاغذ و مقوا استفاده می‌شود که تهیه و نگهداری و جابه‌جایی آنها ساده‌تر از دیگر زمینه‌هاست. کارخانه‌های کاغذسازی انواع کاغذ و مقوای زبر، نرم، ضخیم نازک، صیقلی، پرزدار، بافت‌دار، سفید و رنگی در اندازه‌های استاندارد یا به صورت متری تهیه و به بازار عرضه می‌کنند. به دلیل تولید انبوه، هزینه آن‌ها مناسب و در دسترس همگان است.

پاستل‌های مدادی: بیشتر این ابزارهای طراحی، در چوب محصور شده‌اند و باعث می‌شود به هم ریختگی کمتر شده و در عین حال جزئیات به خوبی طراحی شود، پاستل های مدادی را به سادگی می‌توان با پاستل‌های نرم و سخت مخلوط کرد و ترکیبی استفاده نمود.

اتودهای طراحی: این ابزار به جای مدادهای طراحی به کار می‌روند، چرا که بعضی از طراحان ترجیح می‌دهند از وسایل مشابه استفاده کنند. اتود‌ها همان مغزی مداد طراحی را دارند، اما دیگر مشکل تراشیدن و کوچک شدن مدادها را ندارند و با جنس‌ها، اندازه‌ها، نرمی و سختی‌های مختلف می‌توانید در بازار برای طراحی‌های خود تهیه نمایید.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”